Γιατί νιώθω διαρκώς ότι πεινάω; Η μαγεία των 8 λεπτών

Πώς να ξεχωρίσεις τη συναισθηματική από την πραγματική πείνα;

Πραγματική πείνα

Η πραγματική πείνα είναι αυτή που αισθανόμαστε όταν το σώμα μας πραγματικά χρειάζεται φαγητό. Ξεκινάει σταδιακά, με το στομάχι μας να μας υπενθυμίζει ότι είναι κενό και χρειάζεται ενέργεια. Αυτή η πείνα δεν μας πιέζει άμεσα, αλλά μπορεί να αισθανθούμε ελαφριά ζάλη ή κούραση αν παραβλέψουμε την ανάγκη μας για φαγητό.

Αν και η πραγματική πείνα δεν μας πιέζει άμεσα, μπορεί να αισθανθούμε αδυναμία, εκνευρισμό ή ακόμα και ελαφρύ άγχος αν δεν ικανοποιήσουμε την ανάγκη μας για φαγητό. Ωστόσο, μπορούμε να την αντέξουμε για λίγο ακόμα χωρίς να αισθανθούμε άμεση ανάγκη να φάμε.

Η πραγματική πείνα είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός που ρυθμίζει την ανάγκη μας για τροφή. Ξεκινάει από το στομάχι, και το σώμα μας μας στέλνει σήμα ότι είναι καιρός να τροφοδοτήσουμε τον οργανισμό μας με ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Το «γουργουρητό» ή ακόμα και ο πόνος στο στομάχι είναι ένδειξη ότι το σώμα μας χρειάζεται φαγητό.

Η πραγματική πείνα δεν έχει συγκεκριμένες προτιμήσεις, είναι συνδεδεμένη με συνειδητές διατροφικές επιλογές. Όταν αισθανόμαστε πείνα, είναι πιο πιθανό να επιλέξουμε τρόφιμα που θα μας προσφέρουν την απαραίτητη θρέψη και ενέργεια, και όχι απλώς να ικανοποιήσουμε την ανάγκη μας για γεύσεις ή απολαύσεις.

Όταν επιτέλους ικανοποιήσουμε την πραγματική πείνα, δεν νιώθουμε αισθήματα ενοχής ή ντροπής. Τρώμε για να ικανοποιήσουμε τη φυσιολογική ανάγκη του σώματός μας, και αυτό είναι κάτι που αξίζει να γίνεται με σωστό τρόπο.

Η Συναισθηματική Πείνα

Η συναισθηματική πείνα διαφέρει από τη φυσιολογική πείνα που προκύπτει από την ανάγκη του σώματος για ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Τη μία στιγμή δεν σκεφτόμαστε καθόλου το φαγητό και την επόμενη πεινάμε πάρα πολύ. Αυτή η πείνα εμφανίζεται ξαφνικά και συνήθως δεν μπορεί να καλυφθεί απλώς με οποιοδήποτε φαγητό. Έχει να κάνει με συγκεκριμένα είδη τροφίμων, συνήθως υψηλής ενέργειας ή πλούσια σε ζάχαρη και λίπη.

Η συναισθηματική πείνα συνήθως προκαλείται από συναισθηματικά γεγονότα ή καταστάσεις, όπως στρες, θυμό, απογοήτευση, ένταση, ή ακόμα και απλή βαρεμάρα. Αυτά τα συναισθήματα οδηγούν σε μια αίσθηση κενού ή ανασφάλειας, και συχνά προκαλούν την ανάγκη για «άνετο» φαγητό, όπως πίτσα, γλυκά ή άλλα παρόμοια τρόφιμα που συνδυάζουν τη γλύκα και την ικανοποίηση.

Μια από τις χαρακτηριστικές διαφορές μεταξύ συναισθηματικής πείνας και φυσιολογικής πείνας είναι η έντονη επιθυμία να καταναλώσουμε ακριβώς αυτό το συγκεκριμένο φαγητό και η αδυναμία να ικανοποιηθούμε με οτιδήποτε άλλο. Αυτή η πείνα είναι επείγουσα και συχνά μας πιέζει να την ικανοποιήσουμε αμέσως, ανεξαρτήτως αν έχουμε πραγματικά πεινάσει ή όχι.

Κάτι άλλο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η συναισθηματική πείνα συνήθως δεν οδηγεί σε αίσθηση κορεσμού. Αντίθετα, συνεχίζουμε να καταναλώνουμε τροφή, προσπαθώντας να καλύψουμε τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθουμε, ακόμη και όταν αρχίζουμε να νιώθουμε φουσκωμένοι ή και πόνο στο στομάχι.

Αυτή η πείνα συχνά ακολουθείται από αισθήματα ενοχής ή αυτοκατακρίσεων, καθώς νιώθουμε λύπη για την υπερβολική κατανάλωση τροφής. Εντέλει, συχνά καταλήγουμε να δίνουμε υποσχέσεις για αλλαγή στη διατροφή μας, αλλά συχνά ο κύκλος επαναλαμβάνεται.

Τα ερωτήματα που οφείλω να κάνω στον εαυτό μου

• Τρώω περισσότερο όταν είμαι αγχωμένος/η;
• Τρώω παρόλο που δεν πεινάω και είμαι χορτάτος/η;
• Επιβραβεύω τον εαυτό μου με το φαγητό;
• Τρώω για να νιώσω καλύτερα (π.χ. να ηρεμήσω από τη στεναχώρια, τον θυμό ή τη βαρεμάρα);
• Τέτοιες στιγμές βλέπω το φαγητό ως φίλο μου;
• Νιώθω τον εαυτό μου αδύναμο να σταματήσει το φαγητό;

Τακτικές για να ελέγξεις το συναισθηματικό φαγητό:

Η μαγεία των 8 λεπτών.

Όταν θέλεις απεγνωσμένα να φας γλυκό ή θέλεις να ξεσπάσεις καταναλώνοντας ένα τεράστιο γεύμα, τότε θέλω να θυμάσαι τη μαγεία των 8 λεπτών.

Οποιοδήποτε συναίσθημα και αν έχεις, θυμό, λύπη, απελπισία, χαρά κ.λπ. δεν κρατάει για πάντα. Αν περιμένεις 8 λεπτά και κάνεις κάτι άλλο εκείνη τη στιγμή από το να καταφύγεις σε τροφή, όπως ένα χαλαρό μπάνιο, μια βόλτα τον σκύλο, ένα χαλαρό περπάτημα στο τετράγωνο ή οτιδήποτε άλλο που δεν σχετίζεται με την τροφή, θα δεις πως αυτή η ανάγκη σου θα εξανεμιστεί ή θα μειωθεί σε τεράστιο βαθμό.

Επίσης με αυτόν τον τρόπο εκπαιδεύεις τον εγκέφαλο με το να διαχειρίζεσαι τέτοιου είδους συναισθήματα χωρίς τροφή, αλλά με άλλες συμπεριφορές που είναι σημαντικό να μην είναι επιζήμιες για την υγεία.

Για παράδειγμα, δεν αντικαθιστώ το γλυκό ή το φαγητό όταν βαριέμαι ή στεναχωριέμαι με το να πίνω αλκοόλ ή να καταναλώνω ουσίες. Η αντικατάσταση της μιας συμπεριφοράς με μια άλλη θα πρέπει να έχει θετικό αντίκτυπο στη συνολική ψυχοσωματική υγεία.


*Από το βιβλίο του Διαιτολόγου- Διατροφολόγου Βασίλειου Κατσίλα, F@ck the diet